- Link do artykułu:
-
https://kkr.nsc.pl/forum/kb.php?a=30
Zawody średniowieczneID artykułu: 30Napisany przez: sambor Napisany dnia: 01 Wrz 2016, 10:26
Ten artykuł został wyświetlony 21028 razy
Zapraszam do zapoznania się z listą średniowiecznych zawodów. W dzisiejszych czasach są to w większości profesje niespotykane, choć czasem możemy odnaleźć ich współczesne wersje. Nierzadko zawody średniowieczne nie należały do przyjemnych, spotykały się także z niechęcią innych osób. Lista dawnych profesji jest dosyć długa i niepewna, przede wszystkim dlatego, że wykonawców tych samych czynności nierzadko nazywano inaczej zależnie od miejsca. Czasem rzemieślnik trudnił się kilkoma różnymi czynnościami, zwłaszcza jeżeli zawody były pokrewne, a w okolicy nie było nikogo innego. Większa specjalizacja pojawiała się w miastach. Znaczna część zawodów zaczęła funkcjonować w wiekach XI i późniejszych, a dopiero wieki XIII i XIV przyniosły Polsce naprawdę spójną organizację zawodów w cechy, znane także jako gildie. Zrzeszały one rzemieślników jednej lub kilku związanych ze sobą profesji. aptekarz – zajmował się sporządzaniem i sprzedażą leków, w średniowieczu wytwarzanych z naturalnych składników i ziół bankier - zawód elitarny, pojawił się dość późno, wraz z wprowadzeniem banków. Bankierzy trudnili się udzielaniem pożyczek, opłacaniem operacji handlowych. browarnik (piwowar) - wytwórca piwa (szlachetny ów napój chmielowy, wyrabiany z wykorzystaniem słodu i chmielu, trafiał raczej na stoły biedoty aniżeli możnych). Czasem browarnikiem był karczmarz. bartnik - pszczelarz zakładający ("dziejący") barcie w znaczonych przez siebie drzewach i zbierający miód. Bartnicy mieli zdecydowanie więcej praw od zwykłych kmieci i byli od nich możniejsi; mogli m.in. polować. bednarz - rzemieślnik wytwarzający pojemniki drewniane, głównie beczki, kadzie czy balie do kąpieli. bobrownik - służący zajmujący się właściwym wykorzystaniem żeremi bobrowych. cegielnik - rzemieślnik wytwarzający cegły i dachówki. Cegielnictwo zaczęło się rozwijać około XIII wieku. cieśla - zawód bliski stolarza, zajmujący się głównie budową domów i jego części. Zwykle jeden z zawodów skupionych w cechu rękodzieł drzewnych. Cieśla okrętowy zajmował się budową i naprawą statków. Dość poszukiwanym rodzajem rzemieślnika był też młynarz-cieśla. Parał się on budową młynów. cyrulik – przedstawiciel średniowiecznej medycyny, zajmował się amputacją kończyn, upuszczaniem krwi, podawaniem lekarstw, a także strzyżeniem oraz goleniem. flisak - człowiek parający się spławianiem surowców (np. drewna) i wytworów innych rzemieślników. Cech flisaków nazywano cechem włóczków. folusznik - rzemieślnik cechu sukienniczego, podejmujący produkcję sukna w miejscu, gdzie skończył ją gręplarz. Folowanie miało na celu zagęszczenie tkaniny i oczyszczenie jej z tłuszczów i klejów. furman (woźnica) – zajmował się powożeniem zaprzęgami konnymi lub saniami garbarz - bardzo stary zawód (nie mylić z grabarzem, choć to też stary zawód), który rozwinął się dość gwałtownie w XV wieku. Garbarze garbowali (zmiękczali) skóry, oczyszczali je z tłuszczu i włosia, farbowali. Garbniki pochodziły przeważnie z kory drzew. grawer - rzemiosło dość rzadkie w przeszłości, w którym zajmowano się ozdabianiem wyróbów z różnych materiałów: metalu, kości, kamienia. gręplarz - rzemieślnik miejski gręplujący (rozczesujący i czyszczący wełnę). grotnik – zajmował się wytwarzaniem grotów do strzał i ostrzy włóczni. jadownik - trudnił się wytwarzaniem trucizn (np. do strzał). kaletnik - rzemieślnik wytwarzający i naprawiający wyroby skórzane. karczmarz – jak sama nazwa wskazuje, prowadził karczmę, oferując podróżnym jadło, napitek i nocleg kat – zajmował się wykonywaniem wyroków na skazanych i przestępcach. Zawód ten był pogardzany przez pozostałą część społeczeństwa. Ludzie z niechęcią odnosili się do katów, a nawet ich rodzin. kmieć - chłop posiadający własną ziemię. kobiernik - wytwórca dywanów, kobierców. kobylnik - służący hodujący konie dla możnowładców. kołodziej - rzemieślnik trudniący się tworzeniem i naprawą kół drewnianych, czasem też innych części wozów. Zwykle jeden z zawodów skupionych w cechu rękodzieł drzewnych. koniarz (koniuszy) - służący, którego zadaniem była opieka nad końmi. konwisarz - rzemieślnik odlewający przedmioty z cyny (łyżki, talerze, kubki). korabnik – zajmował się wytwarzaniem łodzi. koszykarz (wikliniarz) - wytwórca wyrobów wiklinowych, głównie koszy. kotlarz - wytwórca naczyń mosiężnych i miedzianych, zwykle zrzeszony w cechu wyrobników metalowych. kowal - rzemieślnik wyrabiający różnorakie przedmioty żelazne. kramarz – tak nazywano drobnych kupców, sprzedających swe towary na kramach krawiec - rzemieślnik szyjący i naprawiający odzież; pojawili się około XIII wieku, wcześniej było to raczej zajęcie domowe. kucharz – przygotowywał posiłki, pracując w karczmie, lub nawet na zamkach czy dworach królewskich kupiec – zajmował się handlem różnorakimi towarami, często sprowadzanymi z dalekich stron. kuśnierz - kuśnierstwo to zawód bardzo stary, polegający na szyciu ubioru oraz przedmiotów ze skóry. Czasem kuśnierze byli też garbnikami i sami wyprawiali skóry, które następnie wykorzystywali w pracy. lichwiarz - człowiek pożyczający innym pieniądze i żyjący z odsetek. ludwisarz - rzemieślnik pracujący w spiżu, miedzi i mosiądzu. Odlewał dzwony, posągi, świeczniki, odważniki itp. łazęka – pod tą nazwą może kryć się zawód drwala, zajmującego się karczowaniem lasów i pozyskiwaniem drewna, może to być również określenie dla osoby trudniącej się działaniami wywiadowczymi. miechownik - rzemieślnik wytwarzający i naprawiający wyroby skórzane, m. in. miechy. miecznik - kowal wytwarzający broń sieczną (włącznie z dorabianiem rękojeści). mincarz, mincerz – zajmował się biciem monet, tym mianem określano również poborcę podatkowego, który trudnił się pobieraniem opłat. młynarz - wytwórca mąki, ale tak również nazywano rzemieślników zajmujących się budową młynów. mosiężnik – zajmował się odlewaniem przedmiotów w mosiądzu. murarz - ten związany z budownictwem zawód pojawił się około wieku X. Rzemieślnicy tego zawodu czasem skupieni byli w cechu rękodzieł drzewnych. niewodnik - wyrobnik sieci rybackich (niewodów). nożownik - rzemieślnik wytwarzający narzędzia do cięcia, w dawniejszych czasach (przed wiekiem XIV) zwykle kowal. Nożownicy byli zwykle dość zamożni. oprawca - zajmował się ściganiem oraz sądzeniem złodziei i rabusiów. owczarz - osoba, często z obszerną wiedza weterynaryjną, zajmująca się strzyżeniem i doglądaniem owiec. partacz - rzemieślnik spoza cechu, bez stopnia mistrzowskiego. pasterz – zajmował się wypasaniem owiec, kóz lub bydła. pergaminnista - wytwórca pergaminu, używanego do zapisywania lub też oprawiania ksiąg (początkowo związane z klasztorami, od XIV wieku również świeckie). piekarz - rzemieślnik miejski trudniący się wypiekaniem pieczywa (na wsiach pieczywo wyrabiało się w domach) płatnerz - wytwórca zbroi płytowej, hełmów, czasem kolczug (te zwykle tworzyli pancernicy). Specjalista parający się tylko hełmami bojowymi nosił nazwę szłomnika. postrzygacz - rzemieślnik cechu sukienniczego lub krawieckiego, którego zadaniem było ostateczne przygotowanie materiału; m. in. czesał, postrzygał i zdobił sukno. powroźnik - wyrabiał sznury, liny, sieci i knoty do świec. pracz - służący zajmujący się, oczywiście, praniem. psiarz - służący tresujący i opiekujący się psami. ptasznik (sokolnik, jastrzębnik) – zajmował się tresurą i opiekują nad ptakami do polowań. rybak - służący lub wieśniak zajmujący się łowieniem ryb. rzeźnik - członek jednego z istotniejszych cechów, zajmujący się produkcją i sprzedażą wyrobów mięsnych. snycerz - snycerz zajmował się rzeźbą oraz zdobieniem wyrobów drewnianych. stelmach - już od wczesnego średniowiecza wytwórca wozów. Zwykle jeden z zawodów skupionych w cechu rękodzieł drzewnych. stolarz - rzemieślnik, czasem wyspecjalizowany, zajmujący się wytwórstwem mebli. Również jeden z zawodów zwykle skupionych w cechu rękodzieł drzewnych. sukiennik - wytwórca tkaniny wełnianej. szewc - rzemieślnik produkujący obuwie, często jednocześnie garbarz. Szewców było stosunkowo wielu. Bardziej elitarnym rodzajem szewca był safianiarz, wytwarzający lekkie buty ze skór kozich. szmuklerz - wytwórca pasmanterii (wstążek, frędzli itp.) ślusarz - wytwórca zamków do drzwi lub skrzyń. świeczarz - wytwórca świec. Często zadanie to należało do mnichów. tkacz - wytwórca tkaniny. We wczesnym średniowieczu było to zajęcie domowe. Na wsiach tkacze produkowali sukno sami; w miastach nastąpiło zróżnicowanie zawodu na bardziej szczegółowe (gręplarz, folusznik, postrzygacz). Tkaczy można też podzielić z racji na rodzaj wyrabianej tkaniny: na sukienników, płócienników i innych. węglarz - dostawca węgla drzewnego głównie dla potrzeb pieców hutniczych; zawód dawny, ale bardziej popularny dopiero od XIII wieku, kiedy pojawiły się zakłady hutnicze. zielarz - często wiedział nie tylko, jak zbierać, ale też jak hodować swoje zioła. złotnik - rzemieślnik pracujący w metalach szlachetnych. Mateusz Labuda Bibliografia: 1. Heck R., Miasta i mieszczaństwo średniowiecza do schyłku XV w. , zeszyt 8. Warszawa 1959 2. Zaremska H., Niegodne rzemiosło – kat w społeczeństwie Polski XIV–XVI w., Warszawa 1986. 3. źródła internetowe
0 komentarze
• Strona 1 z 1
Kto jest na forumZarejestrowani użytkownicy: Brak zarejestrowanych użytkowników |